PISA NEDİR
Uluslararası Öğrenci Değerlendirme Programı – PISA (Programme for International Student Assessment) Ekonomik işbirliği ve Kalkınma Teşkilatı (Organisation for Economic Co-Operation and Development-OECD) tarafından düzenlenen dünyanın en büyük eğitim araştırmalarındanbiridir.2000 yılından itibaren üç yılda bir yapılan bu araştırmayla OECD üyesi ülkeler ve diğer katılımcı ülkelerdeki (dünya ekonomisinin yaklaşık olarak %90‟ı) 15 yaş grubu öğrencilerin modern toplumda yerlerini alabilmeleri için gereken temel bilgi ve becerilere ne ölçüde sahip oldukları değerlendirilmektedir. PISA projesinde zorunlu eğitimin sonuna gelen 15 yaĢ grubu öğrencilerin sadece öğrendiklerini ne kadar hatırlayabildiklerinin değil, öğrendiklerini okulda ve okul dışı yaşamlarında kullanabilme yeterliklerinin; karşılaşacakları yeni durumları anlamak, sorunları çözmek, bilmedikleri konularda tahminde bulunmak ve muhakeme yapabilmek için bilgi ve becerilerinden ne ölçüde yararlanabildiklerinin belirlenmesi hedeflenmiştir. Bu amaç PISA‟yı diğer değerlendirme yaklaşımlarından ayırmaktadır. Dünya genelinde, politika belirleyicileri kendi ülkelerindeki öğrencilerin bilgi ve beceri düzeylerini, projeye katılan diğer ülkelerdeki öğrencilerin bilgi ve beceri düzeyleriyle karşılaştırmak, eğitim düzeyinin yükseltilmesi amacıyla standartlar oluşturmak (örneğin ülkeler tarafından elde edilen ortalama puanlar, ülkelerin eğitim çıktıları ve eğitim fırsatlarında eşitliği en yüksek düzeyde sağlama kapasiteleri) ve eğitim sistemlerinin güçlü ve zayıf yönlerini belirlemek için PISA sonuçlarını kullanmaktadırlar.
PISA UYGULAMALARI
Öğrenciler, okuma becerileri, matematik ve fen olmak üzere üç konu alanında 3 yılda bir değerlendirilmektedirler. Her 3 yılda bir bu konu alanlarından sadece biri uygulamanın ağırlıklı değerlendirme alanını oluşturmaktadır. Örneğin, 2009 yılında ağırlıklı değerlendirme alanı okuma becerileri iken 2012 yılında ağırlıklı alan matematik olacaktır.
Okuma becerilerinin ağırlıklı alan olduğu PISA 2009‟da her öğrenciye, iki saat süre içinde yanıtlanmak üzere okuma becerileri, matematik ve fen alanlarına ilişkin soruları kapsayan kâğıt-kalem sınavı verilmiştir. Kâğıt-kalem sınavından sonra öğrenciler; özgeçmişlerine, öğrenmeyle ne kadar iç içe olduklarına, öğrenmeye karşı tutumlarına, öğrenme alışkanlıklarına, öğrenme ortamlarını nasıl algıladıklarına odaklanan ve yaklaşık 30 dakika süren bir öğrenci anketi cevaplandırmışlardır. Okul müdürleri ise okulda öğrenme ortamlarının kalitesinin ve okulun demografik yapısının değerlendirildiği bir anket doldurmuşlardır. Bu sınav ve anketler ile öğrencilerin okuma etkinliklerine katılımı, bilgileri ve farklı öğrenme stratejilerini kullanmaları değerlendirilmiştir. Öğrencilerin okuma becerileri, matematik ve fen alanları ile ilgili bilgi ve becerilerindeki, öğrenci tutumları ve sosyo-ekonomik göstergelerdeki ve aynı zamanda bazı göstergelerin performans sonuçlarına etkisindeki değişimi gösteren veriler elde edilmiştir. PISA 2012‟de de anket sorularında daha çok matematik öğrenimine odaklanılarak uygulamanın benzer bir Şekilde yapılması planlanmaktadır. PISA 2012‟deki en önemli farklardan biri kâğıt-kalem sınavına ek olarak problem çözme becerilerinin değerlendirilmesine yönelik yapılacak olan bilgisayar tabanlı değerlendirmedir. Bu değerlendirmede öğrencilerin karşılaştıkları problemleri 40 dakika içinde cevaplandırması beklenmektedir.
PISA araştırmalarında kullanılan soru yapılarında öğrenciler; metinler, tablolar, grafikler ve Şekiller içeren farklı madde kökü çeşitleri ile günlük hayatta karşılaşabilecekleri olaylara yönlendirilmektedirler. PISA‟da, çoktan seçmeli maddelerle birlikte kısa yanıt gerektiren “kapalı uçlu maddeler (closed constructed response)” ve “uzun yanıt gerektiren açık uçlu maddeler (open constructed (extended) response)” gibi farklı soru tipleri de yer almaktadır.
