İnternet günümüzde büyük bir bilgi ve referans kaynağı. İçeriğinin ne kadar doğru ve güncel olduğu hala büyük tartışmalara gebe olsa da, sıkıştığımız durumda artık kitaplar yerine arama motorlarına başvuruyoruz. Bilgi eksikliğimizi bu mecrada gidermeye çalışıyoruz. En kabul gören referans kaynaklarının başında da tabii ki Wikipedia geliyor. Büyük bir özveri ve kapsamlı bir ekiple günden güne gelişen bu açık kaynak ansiklopedi, birçok dilde bilgi içermekte. Doğru ve nitelikli bilgiyi yayınlayabilmek için çok iyi bir değerlendirme mekanizması bulunan sistem, içerdiği konuları çok teknik ve kapsamlı barındırmaya çalışıyor. O nedenle de birçok kişinin (özellikle çocukların) kavrama düzeylerinin çok üzerinde ifadeler ve anlatımlar barındırıyor. Örneğin wikipedia’da plastik kelimesini arattığınız zaman polimer ve molimer gibi kimya bilimine ait özel terimlerle karşılaşıyorsunuz. Tabii bu tip ifadeler birçoğumuz için hiç bir şey ifade edemiyor.
Bu durum özellikle çocuklar için daha da karmaşık bir hal alıyor. Çoçuklar, referans kaynağı olarak wikipedia kullandığı zaman araştırdığı konuyu tam kavrayamıyor ve anlayamıyor. O nedenle direk Google ve benzeri arama motorları üzerinden arayıp doğrulu ve geçerliliği şüphe taşıyan sitelerde bilgiye erişmeye çalışıyorlar.
İşte bu noktada çocuklar için geliştirilmiş uygun ansiklopediler devreye giriyor. İnglizce birçok alternatif mevcut. (Bu yazının devamında da onlardan bahsedeceğim.) Umarım yakın zamanlarda bu ansiklopedilerin Türkçe versiyonlarını da görebiliriz.
Yazının devamında bahsedeceğim ansiklopediler ingilizce ama tamamen çocuklar için özelleştirilmiş içerik ve grafiklere sahipler. Ayrıca tamamen ücretsiz ve basit bir ingilizce ile geliştiriliyorlar. O nedenle de herhangi bir öğretmen veya ebeveyn gözetimi olmadan çocukların rahatlıkla internette araştırma yapabilmelerini sağlıyorlar.Sahip oldukları arabirimleri de nispeten onları cezbedecek ve dikkatini çekecek özellikler barındırıyor.
Burada bahsedeceğim ansiklopediler ne yazık ki tamamen ingilizce. Ama örnek teşkil etmesi açısından ve böyle bir ihtiyacın var olduğu hissettirebilmek adına önem taşıyor düşüncesindeyim. Umarım ilerleyen yıllarda benzer niteliklerde Türkçe kaynaklarda görebiliriz.
1.Simple English Wikipedia
Wikipedia tabanlı ansiklopedi, terimleri çok daha basit cümleler ve kolay bir ingilizce ile açıklıyor. Şu sıralar 65 bine yakın makale içeren ansiklopedi wikipedia’nın kullanıcılarına sunduğu tüm kolaylıkları ve araçları yine üzerinde barındırıyor.
2.Yahoo Kids
52.000 konu başlığı içeren ansiklopedi, Columbia Universitesi yayınlarının birçok bölümünede de referans veriyor. Arabirim, adında taşıdığı “kids” ifadesi için gereksinimleri fazlasıyla yerine getiriyor. Basit bir ingilizce ile hazırlanan ansiklopedi çocukların öğrenim süreçlerinde gerek duyabilecekleri güvenilir bir kaynak olmayı başarıyor. Ayrıca, hayvanlar ve bilim üzerine özel bir bölüme de sahip. Sunduğu interaktif araçların başında soru-cevap geliyor. Ama site içersindeki tek araç bu değil. Birim çeviricisi, sözlük gibi araçlarda mevcut.
Bilgi sunumundaki araç ise arama çubuğu. Dizinleme yöntemi de var fakat arama çubuğu kadar aktif değil.
3.Fact Monster
infoplease.com‘un çocuklar için özelleştirilmiş bir versiyonu olan ansiklopedi, sunum ve arabirim açısından hedef kitlesi ile uyuşmakta. Sadece ansiklopedik bilgiler değil, almanak ve sözlük gibi çocukların araştırmaları esnasında yardımcı olabilecek birçok alternatif araçta siteye dahil edilmiş. İçerik kaynağı olarak Yahoo Kids benzer olarak Columbia ansiklopediyi kullanmakta.
4.Kids.net
Avustralya kaynaklı olan ansiklopedi, bir grup gönüllü tarafından geliştiriliyor. Çocuklar için sıcak ve sevimli bir arayüze sahip olan site, ansiklopedi, sözlük ve eş anlamlılar sözlüğü gibi içerik bölümlerine sahip. Diğer ansiklopedilerden farklı olarak bir de web sitelerini dizinlediği bir bölüm var. Barındırdığı tüm içerik çocuklar için uygun, açık ve kolay bir dil ile geliştiriliyor. Şu an 1 milyondan fazla makale içerdiği belirtiliyor.
5.The library of Congress
“spotlights” olarak nitelendirdiği ana konuları; detaylı, görsel ve interaktif olarak sunması, sadece araştırma için değil, normal öğrenme açlığınızı da giderebilmek adına güzel şeyler barındırdığını gösteriyor. Örneğin Amerika Tarihi bölümünde, sizi sorularla konuya ısındırıp yavaş yavaş derinlere çekebiliyor. Ya da okuma bölümlerinde sesli içeriklerle bilginin farklı araçlarla size hizmet etmesine olanak sağlıyor. Tabii içerdiği bilgilerinde kaynağının dünyanın en büyük kütüphanelerinden birine dayanıyor olması da ayrı bir güç ve profesyonelliği beraberinde getiriyor.
kaynak: ogretimteknolojileri.net
